Prinsjesdag in een notendop
Dit zijn de belangrijkste ICT-plannen van het Rijk voor 2022
door Jasper Bakker, beeld Shutterstock
De Rijksoverheid presenteerde op de derde dinsdag in september ambitieuze ICT-plannen voor verschillende ministeries. Het gaat om projecten en implementaties om groei bij te benen, overheidsdata open te stellen voor het bedrijfsleven, en om burgers beter te bedienen. AG Connect zet de belangrijkste ICT-plannen op een rij.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) belooft burgers meer regie over hun eigen gegevens. "Met nieuwe regelgeving introduceren we nadere rechten, kaders en spelregels voor het digitaal delen van persoonsgegevens met organisaties buiten de overheid. In 2022 bereiden we de implementatie daarvan voor." Daarvoor moet de overheid wel de eigen informatiehuishouding beter op orde krijgen, waarvoor 800 miljoen euro is uitgetrokken.
In 2022 werkt BZK interbestuurlijk aan meerdere onderwerpen voor het verbeteren van de informatiehuishouding. Daaronder de oprichting van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding, het opstellen en uitvoeren van het meerjarenplan informatiehuishouding en –voorziening, en het actief openbaar maken van overheidsinformatie via het Platform Open Overheidsinformatie (PLOOI). "Daarmee komt er op één centrale vindplaats een overzicht van alle openbare overheidsinformatie."
'Er komt eén centrale vindplaats van alle openbare overheidsinformatie'
Meerjarenagenda voor BRP
De BZK-ambitie voor dataregie door burgers bouwt voort op pilots en experimenten die dit jaar worden afgerond, "zoals met de Blauwe Knop en de inkomenstoets voor sociale huur". Komend jaar gaat het ministerie het mogelijk maken om aan non-overheidsorganisaties informatie uit de Basisregistraties Personen (BRP) te verstrekken. Hierbij is ook oog voor toegang tot de digitale overheid. Deze "wordt verder verbeterd door een inlogmiddel op hogere betrouwbaarheidsniveaus conform de eIDAS-verordening", aldus BZK. Ook internationale toegang, voor Nederlanders bij buitenlandse overheden én Europeanen bij Nederlandse overheden, wordt verder uitgebouwd met veiliger inloggen.
Digitale identiteiten
BZK merkt op dat het in de digitale samenleving een belangrijke uitdaging is om digitale identiteiten te beschermen en oneigenlijk gebruik te voorkomen. Dit geldt zowel voor de overheid als voor het bedrijfsleven. Ondertussen wordt Europese wet- en regelgeving, inclusief de eIDAS-verordening, doorontwikkeld. Daarbij bevat het Europese herstelfonds, om goed uit de coronacrisis te komen, bevat ook plannen voor de versnelling van de digitalisering.
Concreet gaat het om programma's als de Single Digital Gateway (SDG) en het Digital Europe Programme (DEP). BZK is co-financiert daarin de publieke European Digital Innovation Hub, de Dutch Societal Innovation Hub van VNG en IPO, en de GovTech incubator. "Wij werken in de Coalition of the Willing samen met Europese partners aan thema’s zoals Artificial Intelligence, data, open source, en digitale identiteit."
Belastingsystemen aanpassen
Nieuwe Europese wetgeving speelt ook bij het ministerie van Financiën een rol. De daaronder vallende Belastingdienst heeft komend jaar veel werk voor de boeg met het aanpassen van systemen voor nieuwe situaties. Deze omvatten naast nieuwe EU-wetten ook de groei van e-commerce, Brexit, en de groei van het handelsverkeer.
Hierbij is er sprake van miljoenen meer aan investeringen. "Het ICT-programma Digitale Snelweg Douane (DSD) bijvoorbeeld heeft tot doel de primaire transactiesystemen, raakvlaksystemen en de onderliggende infrastructuur beter schaalbaar en robuust te maken zodat deze de volumegroei ook in de toekomst aankunnen. Voor het programma was in 2021 4 miljoen euro beschikbaar en dat bedrag stijgt in 2022 naar 10,7 miljoen."
Digitale inclusie
Ondertussen gaat het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) zich ook richten op het verminderen van regeldruk en het verbeteren van digitale inclusie. "We ontwikkelen hulpmateriaal voor jongeren (18-jarigen) ter preventie van schulden en problemen met overheidsdienstverlening. Zoals het lesmateriaal voor (v)mbo ‘Doe je DIGIding’ en de online leermethode ‘Prettig Contact Met de Overheid’."
Ook digitale vaardigheden en zelfredzaamheid krijgen aandacht, en investeringen. Met het Landelijk actieprogramma Tel mee met Taal (TmmT) kunnen burgers digitale vaardigheden verbeteren. Hiervoor worden landelijke campagnes ingericht voor een betere doorgeleiding van deelnemers aan cursussen. BZK haakt aan op startups om samen te proberen het vraagstuk van digitale inclusie op innovatieve wijze aan te pakken. De samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven hiervoor is verankerd in de Alliantie Digitaal Samenleven. De app DigiKwis app wordt ontwikkeld om laagdrempelig nieuwe digitale vaardigheden aan te leren. Mensen die moeite hebben met digitale dienstverlening van de overheid, kunnen bij het Informatiepunt Digitale Overheid dichtbij huis persoonlijke hulp krijgen. Daarnaast is er voor minder digitaal vaardige mensen nog een telefonische optie: de Digihulplijn.
Transparantie en stevigere CIO-rol
Tot slot werkt de overheid ook aan meer transparantie, mede voor de eigen ontwikkeling en inzet van ICT. Daarvoor wordt de rol van de CIO binnen de Rijksdienst verstevigd, en "aan de bestuurstafel gepositioneerd", stelt BZK. Een kwaliteitskader gaat volgens het ministerie zorgen voor meer transparantie en eenheid rondom ICT-plannen van de ministeries. Dit moet ook de Tweede Kamer helpen die jaarlijks geïnformeerd wordt over de voortgang.